Κιτρινόμαυρη Φανέλα - Βιβλίο

Περιγραφή

Πρόλογος συγγραφέα

Ας μου συγχωρεθεί που ξεκινώ τον πρόλογο τούτο αυτοαναφορικά. Στα τελευταία χρόνια, η Α.Ε.Κ. κατέλαβε μεγάλο μέρος στη ζωή μου. Όχι συναισθηματικά, εκεί πάντα ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα πελώριο κι ακλόνητο σημείο αναφοράς. Μιλάω για κατάληψη… κυριολεκτική, χωρο-χρονική. Πρώτα απ’ όλα η καθημερινή ενασχόληση με τη δημιουργία του Μουσείου Ιστορίας του συλλόγου, ένα πρότζεκτ που ανάλωσε επί τέσσερα χρόνια το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου μου. Έπειτα, όταν πήραμε το νταμπλ του 2023 κι όσο διαρκούσε «το μεθύσι της χαράς», έγραψα και στήσαμε παρέα με τον αδελφικό φίλο και χαρισματικό γραφίστα, Στρατή Μενίδη το «Μια ομάδα στον κόσμο αγαπώ». Και, σαν να μην έφταναν αυτά, στα εκατοντάχρονα του συλλόγου, συγγράψαμε μαζί με άλλον αδελφικό φίλο, τον Ανδρέα Δημάτο, το έργο «100 χρόνια, η ιστορία της Α.Ε.Κ. μέσα από την εξέλιξη του γηπέδου της». Ε, ύστερα κι απ’ αυτό ήμουν απολύτως σίγουρος και κατηγορηματικός ότι η αποστολή μου σε σχέση με την ομάδα μου, τουλάχιστον η συγγραφική, είχε ολοκληρωθεί.

Πλανιόμουν πλάνην οικτράν. Το κατάλαβε πρώτους απ’ όλους ο Στρατής, που πονηρά και εκ του πλαγίου μού πέταξε την ιδέα ενός βιβλίου για την ιστορία της φανέλας. Ήξερε ότι το χούι δεν φεύγει κι ότι αν επέμενε και επαναλάμβανε την πρόταση τέσσερις-πέντε φορές, θα λύγιζα. Τελικά αρκούσαν τρεις.

Ιδού λοιπόν η «Κιτρινόμαυρη Φανέλα». Ένα βιβλίο / λεύκωμα για την ιστορία της φανέλας της Α.Ε.Κ., από την ίδρυσή της το 1924 μέχρι σήμερα. Σε κείμενα, έρευνα και επιμέλεια ύλης της ταπεινότητάς μου και σε γραφιστική επιμέλεια του Στρατή Μενίδη. Να αναφερθούμε κατ’ αρχάς στον τίτλο. Εξετάστηκαν διάφορες εναλλακτικές, αλλά προτιμήθηκε το «Κιτρινόμαυρη φανέλα», για τον βασικό λόγο ότι παραπέμπει σε έναν αγαπημένο άνθρωπο και σημείο αναφοράς για όλους εμάς τους Ενωσίτες, τον Δημήτρη Χατζηχρήστο, που έφυγε πρόσφατα από κοντά μας. «Σαν βρεθείς στης Φιλαδέλφειας τα μέρη, κι αντικρίσεις κιτρινόμαυρη φανέλα, θα σε πιάσει αμέσως τρέλα, το μεθύσι της χαράς….». Όπως και στο «Μια ομάδα στον κόσμο αγαπώ», έτσι κι εδώ, υιοθετούμε στίχο από συνθήματα του Αρχηγού, στη μνήμη του οποίου αφιερώνουμε το βιβλίο. Είχε χαρεί την πρώτη φορά που «δανείστηκα» το σύνθημα του, τούτη δω δεν πρόλαβα να του πω τα μαντάτα, ελπίζω να το ξεφυλλίζει κάπου εκεί ψηλά και να χαμογελάει.

Τι είναι λοιπόν το βιβλίο αυτό; Ας ξεκινήσουμε καλύτερα από το τι ΔΕΝ είναι. Δεν είναι σκοπός του να παίξει τον ρόλο ενός εξαντλητικού ευρετηρίου και να παρουσιάσει όλες ανεξαιρέτως τις εκατοντάδες υποπεριπτώσεις φανέλας που έχει φορέσει η Α.Ε.Κ. στα 100 και πλέον χρόνια της ιστορίας της. Κάτι τέτοιο δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και νόημα, ιδίως από τη στιγμή που, στα πρόσφατα κυρίως χρόνια, φοριούνται φανέλες με αναρίθμητες ανεπαίσθητες μικρο-παραλλαγές, στην εκτύπωση μιας διαφήμισης, στη γραμματοσειρά ή σε ένα patch. Κάποιες ελάχιστες λοιπόν από αυτές τις πολλές και διάφορες μικρο-παραλλαγές μπορεί να μην έχουν βρει θέση στις σελίδες του. Πέρα από τη μικρή αυτή επιφύλαξη, κατά τα άλλα το βιβλίο ΕΙΝΑΙ μία πλήρης παρουσίαση της ενδυματολογικής ιστορίας της Α.Ε.Κ. και εμπεριέχει τη συντριπτική πλειοψηφία των φανελών που φορέθηκαν στους αγώνες της, σε ποσοστό άνω του… 99,5%.

Για την εξεύρεση του υλικού έγινε εξαντλητική έρευνα σε όλες τις διαθέσιμες πηγές. Δεν υπήρξε πέτρα που να μην σηκώθηκε: «ξεκοκκαλίστηκε» το αρχείο του Μουσείου, αρχεία εφημερίδων, περιοδικών, βιβλίων, το πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο του INTIME…  γενικά κάθε φωτογραφία που υπάρχει διαθέσιμη σε φυσική ή ψηφιακή μορφή. Η έρευνα ήταν το δυσκολότερο και πιο χρονοβόρο κομμάτι αυτού του βιβλίου, γιατί δεν είναι απλό να περάσουν μπροστά από τα μάτια σου ουσιαστικά ΟΛΕΣ οι υπάρχουσες φωτογραφίες της Α.Ε.Κ. 102 ετών. Και είναι αυτονόητο ότι η άσκηση γινόταν πιο δύσκολη όσο πήγαινε κανείς πιο βαθιά στον χρόνο, καθώς τα διαδικτυακά αρχεία περιέχουν φωτογραφίες μόνο του πιο πρόσφατου μισού της ιστορίας της Ένωσης. Για τα χρόνια μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 πρέπει κανείς να σκάψει βαθιά για να βρει υλικό «χεράτα», μέρα-μέρα, φύλλο-φύλλο, σε αρχεία, άλμπουμ και βιβλιοθήκες.

Οι ανασκαφές απέδωσαν όμως καρπούς. Ανέδειξαν φωτογραφίες και στοιχεία από πολυάριθμες φανέλες που φορέθηκαν από την Α.Ε.Κ., υλικό που σε μεγάλο βαθμό ήταν ανέκδοτο και άγνωστο ως σήμερα, που βρήκε τη θέση του στις σελίδες αυτού του λευκώματος. Και βέβαια, εκτός από τις φωτογραφίες, έγινε προσπάθεια στα (κατά το δυνατόν) περιορισμένα συνοδευτικά κείμενα, να αναφερθούν επιπλέον στοιχεία, πληροφορίες, ιστορίες και παραλειπόμενα, για να συνοδεύσουν και να νοστιμίσουν το «κυρίως πιάτο».

Με μία κουβέντα, το βιβλίο αυτό είναι ένα χρονολόγιο. Οι σελίδες του διατρέχουν 102 χρόνια, παρουσιάζοντας από τη μία βασικά γεγονότα και σταθμούς στην ιστορία της Α.Ε.Κ. αλλά και παράλληλα τη γενικότερη εξέλιξη του ποδοσφαίρου. Ξεκινώντας από την εποχή του ρομαντισμού, περνώντας από τη σταδιακή εισαγωγή πιο μοντέρνων και προηγμένων εποχών, στην προσθήκη της εμπορικής παραμέτρου, και φτάνοντας, εν τέλει, στην εποχή του επαγγελματισμού. Παράλληλα, βέβαια, μέσα από τις εικόνες του και τις ιστορίες που τις συνοδεύουν, αντανακλάται η γενικότερη εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, κομμάτι της οποίας είναι το ποδόσφαιρο.

Θέλω, τέλος, να ευχαριστήσω το “Final Whistle – AEK Shirts & Memorabilia”, που πάντα συμβουλεύομαι και βοηθάει με τις ανεξάντλητες γνώσεις του σε θέματα φανελών, αλλά και τη γυναίκα της ζωής μου Αλεξάνδρα, η οποία όλα αυτά τα χρόνια ανέχεται αδιαμαρτύρητα να με μοιράζεται με μία άλλη αγαπημένη, που τ’ όνομά της επίσης αρχίζει από άλφα.

Ελπίζω ο αναγνώστης να βρει το βιβλίο αυτό χρήσιμο και να το απολαύσει όσο ο Στρατής κι εγώ όταν το δημιουργούσαμε.

Καλή ανάγνωση!